31 stycznia 2020 r. weszła w życie umowa, na mocy której Wielka Brytania nie jest już państwem członkowskim Unii Europejskiej i jest uznawana za państwo trzecie. Jednocześnie rozpoczął się 11-miesięczny okres przejściowy, który potrwa do końca 2020 roku. To pierwszy przypadek wystąpienia państwa członkowskiego ze wspólnoty. W związku z tym zagadnienie budzi wiele wątpliwości praktycznych i prawnych. W ramach cyklu na temat #Brexit prezentujemy najważniejsze problemy i wyjaśniamy kluczowe zagadnienia w kontekście prawa pracy i legalizacji zatrudnienia.

Poniżej przedstawiamy skutki Brexitu dotyczące zatrudnienia, delegowania pracowników i odbywania podróży służbowych do Wielkiej Brytanii w okresie przejściowym i po jego zakończeniu.

• Okres przejściowy

W okresie przejściowym Wielka Brytania nadal pozostaje członkiem jednolitego rynku, a prawo Unii co do zasady ma zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa i na jego terytorium. Nadal możliwe jest korzystanie ze swobody przepływu osób i usług. W związku z tym wszelkie podróże do tego państwa, w tym związane z pracą i działalnością gospodarczą, odbywają się na dotychczasowych zasadach.

Dla przedsiębiorców z Polski i UE oznacza to, między innymi, brak obowiązku uzyskania m.in. wizy czy pozwoleń przewidzianych dla obywateli państw trzecich. Ponadto nadal honorowane są kwalifikacje zawodowe w oparciu o system ich wzajemnego uznawania w państwach członkowskich uregulowany w ramach dyrektywy 2005/36/WE. Przewiduje on, że obywatele wspólnoty oraz uprawnione grupy obywateli innych państw mogą ubiegać się o uznanie kwalifikacji nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej oraz Europejskim Obszarze Gospodarczym i Szwajcarii.

W przypadku delegowania pracowników w celu tymczasowego świadczenia usług nie jest konieczne spełnienie dodatkowych wymogów ponad obowiązujące do tej pory, tj. przede wszystkim dopełnienia ewentualnego obowiązku notyfikacji i zapewnienia minimalnych warunków zatrudnienia na gruncie przepisów brytyjskich.

Podróże służbowe również odbywają się w sposób dotychczasowy.

Osoby chcące osiedlić się w trakcie okresu przejściowego w Wielkiej Brytanii m.in. w celu podjęcia pracy, mogą otrzymać tymczasowy status osoby osiedlonej, który wygasa z końcem tego okresu.

• Po okresie przejściowym

Nie są jeszcze określone zasady, na jakich będzie możliwe zatrudnienie, delegowanie pracowników i odbywanie podróży służbowych do Wielkiej Brytanii po okresie przejściowym. Został on przewidziany w celu wynegocjowania przyszłych relacji z Unią Europejską oraz ustalenia nowych warunków wzajemnej współpracy, w tym w obszarze migracji i zatrudnienia. Niewykluczone, że warunki te pozwolą na korzystniejsze uregulowanie kwestii zatrudnienia i migracji z krajów UE, niż w wypadku innych państw trzecich.

W zakresie delegowania pracowników oraz podróży służbowych (w tym kwestii wiz i pozwoleń na pobyt i pracę), można spodziewać się, że zasady współpracy od 2021 roku będą zależeć od treści przyszłej umowy o wolnym handlu, która będzie negocjowana między Zjednoczonym Królestwem i Unią Europejską w okresie przejściowym.

Natomiast osoby zatrudnione i jednocześnie osiedlone w Wielkiej Brytanii będące obywatelami Polski lub innego państwa UE, które chcą pozostać w kraju po zakończeniu okresu przejściowego, zobowiązane są złożyć wniosek o status osoby osiedlonej do czerwca 2021 r.

Magdalena Zgłobica