Osoby, które uciekły przed wojną z Ukrainy do Polski, a następnie wyjechały do Ukrainy, mogą nie zostać ponownie wpuszczone do Polski bez spełnienia dodatkowych warunków.
Pobyt w Polsce obywateli Ukrainy, którzy uciekli z Ukrainy przed wojną, został uregulowany przepisami tzw. specustawy (ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa). Pobyt takich osób w Polsce jest co do zasady legalny do 24 sierpnia 2023 r. Zgodnie jednak z najnowszą praktyką polskich organów i służb, jeśli osoba taka choćby na chwilę wróci na terytorium Ukrainy, jej ponowny wjazd do Polski, co do zasady, odbywać się będzie na zasadach ogólnych.
Oznacza to, że osoba, która przyjechała do Polski po 23 lutego 2022 r., a następnie wyjechała i chciałaby do Polski wrócić, powinna dysponować:
- albo ważnym dokumentem pobytowym uprawniającym do wielokrotnego przekraczania polskiej granicy (np. wizą krajową),
- albo niewykorzystanym jeszcze limitem dni w ramach ruchu bezwizowego (czyli pobyt takiej osoby w strefie Schengen, w tym w Polsce, powinien trwać krócej niż 90 dni w okresie 180-dniowym),
- albo specjalną zgodą Komendanta Straży Granicznej na wjazd.
Zgoda ta jednak, odmiennie niż w przypadku większości obywateli Ukrainy po raz pierwszy przybywających z Ukrainy do Polski po 23 lutego 2022 r., nie jest obecnie udzielana automatycznie i zależy od indywidualnej analizy sytuacji każdej osoby.
Uzyskanie zgody może być łatwiejsze, jeśli osoba taka wykaże m.in., że:
- jej pobyt w Ukrainie miał charakter krótkotrwały i incydentalny (zgody zasadniczo nie są udzielane przy regularnym podróżowaniu poza terytorium Polski lub długotrwałych pobytach poza Polską),
- cel jej pobytu w Ukrainie był uzasadniony, np. zabranie przedmiotów osobistych, dokumentów (takich jak m.in. akty stanu cywilnego), załatwienie spraw urzędowych lub zdrowotnych, spotkanie z rodziną, która pozostała w Ukrainie,
- ma na terytorium Polski członków rodziny (w tym w szczególności małoletnie dzieci);
- pozostaje w aktywnym zatrudnieniu w Polsce.
Aby uniknąć trudności na granicy, należy przygotować się do wykazania powyższych przesłanek. Warto też, w miarę możliwości, poinformować Straż Graniczną o wszystkich istotnych okolicznościach już w momencie opuszczania Polski. Przy ponownym wjeździe do Polski obywatele Ukrainy mogą zostać poproszeni o przedstawienie dowodów potwierdzających te okoliczności. Mogą to być np. zaświadczenia z urzędów, zaświadczenia lekarskie czy fotografie wykonane podczas spotkań z bliskimi przebywającymi na terytorium Ukrainy.
Aleksandra Wójcik
