Nowy projekt ustawy o ochronie sygnalistów

6 marca 2024 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został kolejny (datowany na 26 lutego 2024 r.) projekt ustawy, której celem jest implementacja dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii.

Najważniejsze dla pracodawców zmiany względem poprzedniego projektu:

• Przedmiot naruszeń Rozszerzono katalog obszarów, których naruszenia mogą być przedmiotem zgłoszeń sygnalistów. Nowe obszary to: wolności i prawa człowieka i obywatela, korupcja, handel ludźmi, a także prawo pracy – w konsekwencji zgłoszenia sygnalistów będą mogły dotyczyć m.in. mobbingu, dyskryminacji, prawidłowego rozliczania czasu pracy czy przestrzegania zasad BHP.
• Stan zatrudnienia. Uszczegółowiono sposób liczenia poziomu zatrudnienia – procedurę w zakresie przyjmowania zgłoszeń sygnalistów będą musiały wprowadzić podmioty zatrudniające według stanu na 1 stycznia lub 1 lipca co najmniej 50 osób, przy czym należy brać pod uwagę zarówno pracowników (w przeliczeniu na pełne etaty), jak i pozostałe osoby wykonujące na jego rzecz pracę zarobkową na innej podstawie (np. umowa B2B, umowa o świadczenie usług, umowa „zlecenie”), o ile nie zatrudniają podwykonawców.
• Zgłoszenia anonimowe. Każdy z podmiotów przyjmujących zgłoszenia sygnalistów będzie musiał samodzielnie zdecydować, czy dopuszcza zgłoszenia anonimowe. Jeśli podmiot zdecyduje się na przyjmowanie anonimów, będzie musiał wyznaczyć tryb postępowania w związku z takimi zgłoszeniami w procedurze zgłoszeń wewnętrznych.
• Ochrona sygnalisty. Doprecyzowano, że sygnalista podlega ochronie już od chwili dokonania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego, o ile miał uzasadnione podstawy sądzić, że informacja będąca przedmiotem zgłoszenia lub ujawnienia publicznego jest prawdziwa w momencie dokonywania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego i że stanowi informację o naruszeniu prawa.
• Odszkodowanie. Wprowadzono bardziej szczegółowe zasady dotyczące wysokości odszkodowania dla sygnalisty, wobec którego zastosowano niezgodne z projektowaną ustawą środki odwetowe. Sygnalista ma mieć prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż 12-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim roku, a także prawo do zadośćuczynienia.
• Vacatio legis. Zaproponowano, by ustawa weszła w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy, z wyjątkiem przepisów rozdziału 4. (poświęconego zgłoszeniom zewnętrznym), które mają wejść w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia.

Dokładna data skierowania projektu do Sejmu nie jest jeszcze znana.

Tekst projektu dostępny na stronie Rządowego Centrum Legislacji:  >>>