artykuły: sygnaliści
Co może zgłaszać sygnalista?
24 czerwca 2024 r. ustawa o ochronie sygnalistów została opublikowana w Dzienniku Ustaw. Po kilkuletnim opóźnieniu Polska – jako ostatni z krajów Unii Europejskiej – implementowała do porządku prawnego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. Tym samym bieg rozpoczął okres vacatio legis, który dla większości przepisów wynosi 3 miesiące – wejdą one w życie pod koniec września 2024 r.
Ustawa umożliwia sygnalistom dokonywanie zgłoszeń lub ujawnień publicznych, jeśli zidentyfikują naruszenia gałęzi prawa określonych w ustawie. Warto więc odpowiedzieć na z pozoru trywialne pytanie, jakie sprawy mogą stanowić przedmiot zgłoszenia.
23 maja 2024 r. Sejm przyjął długo wyczekiwany projekt ustawy o ochronie sygnalistów (ma ona implementować dyrektywę Parlamentu Europejskiego (UE) 2019/1937 w sprawie ochrony praw osób zgłaszających naruszenie prawa Unii). Przeszło dwa lata po upływie terminu na wdrożenie przepisów unijnych wydaje się prawdopodobne, że pracodawcy (i sygnaliści) wreszcie doczekają się wejścia w życie przepisów, które budzą wśród nich wiele obaw i niejasności.
Co prawda projekt musi jeszcze zostać przyjęty przez Senat i podpisany przez Prezydenta, niemniej prawdopodobnie w jego treści nie zostanie wprowadzonych wiele istotnych zmian.
Projekt ustawy przewiduje szeroki pakiet sankcji karnych oraz roszczeń przysługujących osobom, w stosunku do których nieprawidłowo zastosowano jego przepisy. Skoro przepisy o sygnalistach mają już wkrótce obowiązywać, warto zaznajomić się z potencjalnymi konsekwencjami ich naruszenia.
Projekt ustawy o ochronie sygnalistów opublikowany 17 kwietnia 2024 roku, mający na celu implementację dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 roku w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii, przewiduje szczegółowe wytyczne dotyczące wymogów, jakie powinna spełniać procedura zgłoszeń wewnętrznych wdrażana przez zobowiązanych do tego pracodawców.
17 kwietnia 2024 r. do Sejmu wpłynął kolejny projekt ustawy o ochronie sygnalistów. Ustawa ma implementować do polskiego porządku prawnego założenia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 roku w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. Po ponad dwóch latach prac rząd na posiedzeniu przyjął, wydaje się, ostateczną wersję projektu.
Mijają cztery miesiące od upływu terminu na implementację unijnej dyrektywy o sygnalistach (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii). Na dzień 17 grudnia 2021 r. właściwie żadne z państw członkowskich nie miało przyjętych przepisów krajowych implementujących powyższą dyrektywę do krajowych porządków prawnych. Wśród tego grona jest również Polska – 27 stycznia 2022 r. Komisja Europejska wezwała Polskę do usunięcia naruszenia prawa unijnego w postaci braku transpozycji dyrektywy.
