artykuły
W polskim systemie prawnym powierzenie pracy cudzoziemcowi, który nie jest uprawniony do jej wykonywania, wiąże się z odpowiedzialnością dla pracodawcy. Obecnie art. 120 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy przewiduje karę grzywny za powierzenie cudzoziemcowi nielegalnego wykonywania pracy. Kary grzywny mogą wynosić od 1000 zł do 30 000 zł.
Obecnie planowane są zmiany, które mają ograniczyć zakres odpowiedzialności pracodawców poprzez zmianę warunków, które determinują odpowiedzialność za to wykroczenie. Proponowane zmiany zostały przyjęte przez Radę Ministrów i są obecnie na etapie konsultacji.
Co może zgłaszać sygnalista?
24 czerwca 2024 r. ustawa o ochronie sygnalistów została opublikowana w Dzienniku Ustaw. Po kilkuletnim opóźnieniu Polska – jako ostatni z krajów Unii Europejskiej – implementowała do porządku prawnego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. Tym samym bieg rozpoczął okres vacatio legis, który dla większości przepisów wynosi 3 miesiące – wejdą one w życie pod koniec września 2024 r.
Ustawa umożliwia sygnalistom dokonywanie zgłoszeń lub ujawnień publicznych, jeśli zidentyfikują naruszenia gałęzi prawa określonych w ustawie. Warto więc odpowiedzieć na z pozoru trywialne pytanie, jakie sprawy mogą stanowić przedmiot zgłoszenia.
1 lipca 2024 r. zacznie obowiązywać kolejna już nowelizacja ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Wprowadza ona wiele ważnych zmian dotyczących legalności pobytu oraz zatrudnienia obywateli Ukrainy w Polsce.
Zmiany w zakresie pobytu
Najważniejszą zmianą nowelizacji jest wydłużenie do 30 września 2025 r.:
- okresu legalnego pobytu w Polsce obywateli Ukrainy objętych ochroną czasową (przybyłych legalnie do Polski począwszy od 24 lutego 2022 r. i deklarujących zamiar pozostania w Polsce),
Urlop opiekuńczy – wprowadzony do Kodeksu pracy 26 kwietnia 2023 r. – jest uprawnieniem pracowniczym, które stosunkowo niedawno pojawiło się w polskim porządku prawnym (o zasadach jego udzielania pisaliśmy w artykule Urlop opiekuńczy. W efekcie wciąż nie ma ustalonego orzecznictwa ani praktyki w zakresie stosowania przepisów określających zasady jego udzielania. Niemniej każdy pracodawca powinien rozważyć wdrożenie odpowiednich rozwiązań na wypadek otrzymania od pracownika wniosku o udzielenie urlopu opiekuńczego.
„Exit interviews”, czyli rozmowy przeprowadzane przez pracodawców z pracownikami kończącymi współpracę to narzędzie szeroko stosowane przez działy HR, które może dostarczyć informacji istotnych z punktu widzenia zarządzania zakładem pracy. W dzisiejszej publikacji przyjrzymy się „exit interviews” z perspektywy przepisów o ochronie danych osobowych.
23 maja 2024 r. Sejm przyjął długo wyczekiwany projekt ustawy o ochronie sygnalistów (ma ona implementować dyrektywę Parlamentu Europejskiego (UE) 2019/1937 w sprawie ochrony praw osób zgłaszających naruszenie prawa Unii). Przeszło dwa lata po upływie terminu na wdrożenie przepisów unijnych wydaje się prawdopodobne, że pracodawcy (i sygnaliści) wreszcie doczekają się wejścia w życie przepisów, które budzą wśród nich wiele obaw i niejasności.
Co prawda projekt musi jeszcze zostać przyjęty przez Senat i podpisany przez Prezydenta, niemniej prawdopodobnie w jego treści nie zostanie wprowadzonych wiele istotnych zmian.
Projekt ustawy przewiduje szeroki pakiet sankcji karnych oraz roszczeń przysługujących osobom, w stosunku do których nieprawidłowo zastosowano jego przepisy. Skoro przepisy o sygnalistach mają już wkrótce obowiązywać, warto zaznajomić się z potencjalnymi konsekwencjami ich naruszenia.