artykuły
W ostatnich latach przez forum debaty publicznej przetoczyły się liczne dyskusje o granicach wolności słowa w miejscu pracy. Dochodziło także do głośnych sporów sądowych opartych na konfliktach systemów wartości lansowanych przez pracodawcę z indywidualnymi przekonaniami zatrudnionych. Bieżące wydarzenia na arenie międzynarodowej, w szczególności związane z pełnoskalową inwazją Federacji Rosyjskiej na terytorium Ukrainy oraz operacją sił zbrojnych Izraela w Strefie Gazy, otworzyły jednak pole potencjalnych tarć w relacji pracowniczej na kolejnej płaszczyźnie. W tym kontekście należy odpowiedzieć na pytanie, czy sprzeciw pracownika wobec działań zbrojnych może uzasadniać odmowę wykonania poleceń służbowych (np. w zakresie kontaktów z klientami pochodzącymi z któregoś z państw prowadzących akcje militarne)?
Komitet Stały Rady Ministrów przyjął 27 listopada 2025 r. projekt ustawy zmieniającej przepisy Kodeksu pracy dotyczące mobbingu. To odpowiedź na uwagi zgłoszone do wcześniejszych projektów, o których pisaliśmy w artykułach o pierwszym projekcie i o zmianach do niego. Najnowsza wersja co prawda nieznacznie modyfikuje poprzednią, ale jeżeli wejdzie do porządku prawnego, nałoży na pracodawców kolejne obowiązki.
Powrót do pracy po dłuższej przerwie związanej z rodzicielstwem może stanowić wyzwanie zarówno dla pracownika, jak i dla samej organizacji. Kodeks pracy zapewnia ochronę powracającym pracownikom oraz przyznaje im dodatkowe uprawnienia, które mają zagwarantować płynny powrót do aktywności zawodowej. Tym samym, prawo kreuje po stronie pracodawców szereg obowiązków.
Zasada niedyskryminacji obowiązuje w polskich przepisach prawa pracy już od przeszło 20 lat. Zauważalna jest przy tym stała tendencja do uszczegółowiania i rozbudowywania przepisów w tym zakresie. Już niedługo, bo 24 grudnia 2025 r. zasada niedyskryminacji zostanie ponownie wzmocniona – poprzez dodanie do Kodeksu pracy art. 183ca. Uchwalenie art. 183ca k.p. jest związane z częściowym wdrożeniem dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/970 [1].
Pandemia COVID-19 istotnie wpłynęła na organizację pracy – szczególnie w sektorze usługowym, ale także w obszarze pracy umysłowej oraz administracyjno-biurowej. Aby ograniczyć ryzyko zakażenia, tam gdzie było to możliwe, wielu pracowników przeszło na tryb pracy zdalnej, a spotkania służbowe przeniesiono do przestrzeni wirtualnej. Taki model szybko zyskał na popularności i był stopniowo coraz szerzej wdrażany, również po ustąpieniu największych fal zachorowań.
Po zgłoszeniu licznych uwag w procesie opiniowania do projektu ustawy, o którym pisaliśmy w artykule Projekt nowej definicji mobbingu = nowe obowiązki pracodawców, Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opracowało nowy projekt ustawy, który 5 czerwca 2025 r. został opublikowany na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji.
W porównaniu do wcześniejszej wersji projekt ustawy zawiera kilka zmian w regulacjach mających na celu usystematyzowanie definicji mobbingu, jak również wcześniej nieznane w polskim prawie pracy rozwiązania prawne, jak przykładowo roszczenie pracodawcy przeciwko mobberowi.